HUISVESTING TOPSPORTERS THIALF

Sinds 1983 zijn er 38 wereldrecords en 23 baanrecords op Thialf verbroken. In het zicht van dit ‘huis van kampioenen, de kraamkamer van schaatslegenden, de concertzaal van uitzinnige schaatsfans’, hebben wij de huishuisvesting voor tientallen topsporters ontworpen. De kampioenen van nu of van de toekomst. De gevel van het complex moet het tot een landmark maken. Iconisch, modern en rank van vorm en tegelijk warmte, beweging en ambitie uitstralend. Het moet uitdagen om te bewegen, te presteren.

Elke prestatie begint met beweging. Je spieren doen de eerste aanzet tot die beweging. Beweging is de eerste fysieke aanzet tot misschien wel die wereldprestatie. Of het nu je eerste stap, trap of slag is, je komt niet tot een topprestatie zonder het gebruik van je spieren. Een spier is weefsel dat bestaat uit cellen die kunnen samentrekken en ontspannen, waardoor beweging mogelijk is. Een spier die gespannen wordt, krijgt een holle vorm in plaats van een bolle. Daarom zal de gevel de vorm krijgen van een aangespannen spier. Deze golvende vorm brengt meteen ook een enorme beweging en dynamiek met zich mee die past bij een topsportersomgeving.

In de ietwat samengeknepen, holle vorm van de gevel kan ook het uitgestrekte lichaam van een euforisch juichende winnaar worden gezien. Deze belijning is in de modulaire gevelplaten aangebracht.

Topprestaties van sporters krijgen vaak extra waarde door de aanmoedigingen van de fans. Soms draagt het gejuich en gejoel zelfs bij aan de prestatie. Neem nu schaatsen. Geen sport ter wereld kent zo’n symbiose tussen sporter en publiek als het schaatsen. De feestelijke uitdossingen, de muziek, de luidkeelse aanmoedigingen, nergens worden schaatsers zó gedragen door het publiek als in Thialf. Menig buitenlandse schaatser staat er nog regelmatig van te kijken wat schaatsen voor Nederland betekent. Als eerbetoon aan al die onmisbare toeschouwers kunnen aan de grote glazen puien in de sokkel die de monoliet ‘draagt’ x-vormige geveldelen worden verbonden. Die verbeelden dan de schare supporters. De fans die de sporter dragen en tot grote sportieve hoogten stuwen. Door deze speelse toepassing krijgt de toren ook meteen een luchtiger karakter.

In de gevel is met opzet geen onderscheid gemaakt in de kleuren van de drie soorten eremetaal: goud, zilver en brons. Voor de gevelbeplating is juist gekozen voor een gemixte kleurschakering van de drie die samen een warme gloed verspreidt en tegelijk de hoop verbeeldt dat het hoogst haalbare nog steeds mogelijk is. Rekening houdend met de nabije woonomgeving moet nog wel exact bepaald worden in welke mate de gevel een glinstering krijgt of een meer matte uitstraling. Ook de vraag of edelmetaalachtige materialen nog een keuze zijn in tijden waarin grondstoffen steeds schaarser worden moet worden gesteld. Er zijn altijd duurzame alternatieven voorhanden. De kleur past hoe dan ook prima bij de slogan ‘Heerenveen, een Gouden Plak.’

Bij JOUS ontwerpen we vanuit de gedachte dat elk gebouw herstelbaar, herbruikbaar en regeneratief moet zijn. Circulair ontwerpen en bouwen zien we als middel om gezondheid te bevorderen. Wat dat betreft is er inmiddels ook 100% circulaire en biobased gevelbekleding voorhanden, samengesteld uit  restmaterialen uit de land-, tuin- en bosbouw. Deze duurzame gevelbeplating is bovendien decennia kleurvast en onbrandbaar. Na de felle brand in de Londense Grenfelltoren in 2017 is dit tegenwoordig ook een vereiste bij veel gevels. Tenslotte is het monteren (en demonteren) makkelijk en geschikt voor hergebruik en dus ook circulair van waarde.

De gevelplaten worden zogenaamd ‘losmaakbaar’ gemonteerd. Die houdt in dat ze demonteerbaar zijn op alle schaalniveaus en vanaf minimaal één zijde te benaderen en te vervangen zijn. Je kunt ook makkelijk bij de gevelbekleding komen om ze te demonteren zonder dat dit schade oplevert aan andere onderdelen van het gebouw. De gevel kan desgewenst na gebruik weer helemaal uit elkaar gehaald worden. Na schoonmaak en inspectie kunnen de onderdelen zo weer opnieuw gebruikt worden. Een circulaire oplossing dus.

Welk effect heeft de gevel op het licht en geluid? Wel, de gebogen gevel creëert overstekken bij de ramen. Zo wordt de zonbelasting op de gevel beperkt en warmte opwekking van de woonruimten tegengegaan. Koele woonruimtes zijn het gevolg en dat is weer gunstig voor het gestel van de inwonende topsporter. ‘s Winters schept het zonlicht door de lage zonnestand juist wél weer geriefelijke warmte.

Het topsportonderkomen bevindt zich pal aan het treinspoor. Acht keer per uur passeren hier over en weer treinen die weliswaar hun snelheid matigen maar toch voor de nodige geluidshinder zorgen. Hoewel er ín het pand ongetwijfeld akoestische maatregelen hiervoor getroffen worden, kan ook de gevel hier al een belangrijke rol in spelen. Geluid op gevel zou betekenen dat ramen in de slaapkamer of bij het balkon niet meer te openen zijn. Een oplossing hiervoor is om voor de basisgevel een voorhanggevel te monteren. Op de plaats van de ramen komt dan een transparant deel van de gevel.