NIEUWBOUW BRANDWEERKAZERNE URK

opdrachtgever Gemeente Urk
realisatie architectenselectie
programma instructieruimten, kantine en kantoren
oppervlakte 1281 m2 BVO

Op het industrieterrein Lemsterhoek op Urk verreist binnenkort een nieuwe brandweerkazerne, de kazerne zal onderdak bieden aan de vrijwillige brandweer van Urk. In het visieontwerp van JOUS architecten is integraal gekeken naar een functionele brandweerkazerne met een efficiënte logistiek, hoge toekomstwaarde, lage exploitatie- en onderhoudskosten. De vorm van de nieuwe kazerne volgt de sterk bepalende vorm van het perceel en heeft een wervend karakter.

De door ons opgedane ervaring met brandweerkazernes speelt ook in dit project weer een belangrijke rol. Een zeer efficiënte logistiek is de basis voor de brandweerkazerne op Urk, van opkomst vrijwilligers tot directe uitruk van 1e- en zelfs 2e-lijns voertuigen. Dit alles om opkomsttijden tot een minimum te beperken.

Een hoge toekomstwaarde is voor een brandweerorganisatie een belangrijk aandachtspunt. Omdat de wereld van de brandweer sterk tijdsgebonden is en onderhevig is aan veranderende politieke en bestuurlijke inzichten. De nieuwe brandweerkazerne moet om die reden dusdanig flexibel zijn dat veranderingen ingepast kunnen worden en dat eventuele uitbreidingen en inkrimpingen eenvoudig doorgevoerd kunnen worden. Ons ontwerp sluit feilloos aan op deze gedachte.

Een repeterend modulair systeem beperkt niet alleen de bouwkosten en bouwtijd, maar zorgt er eveneens voor dat dit stramien eenvoudig uitgebreid kan worden. Inkrimping in de toekomst of volledige losmaakbaarheid wordt gewaarborgd, waardoor verplaatsing van de kazerne of circulair hergebruik mogelijk wordt gemaakt.

Het repeterende, modulaire systeem wordt met oog op duurzaamheid uitgewerkt met behulp van bio-based materialen welke niet alleen CO2 reducerend zijn, maar tevens zorgen voor een warme uitstraling in het interieur. De gedachte ‘re-duce’ speelt een essentiële rol voor toepassing van een houten, thermische schil. Deze gedachte beperkt de behoefte om een extra binnenafwerking toe te passen en is naast duurzaam ook circulair, sober, warm en kostenbewust.

De houten spantconstructie en houten, thermische schil worden afgewerkt met een gevelmateriaal, welke onderhouds- en schoonmaakarm is en een lange levensduur kent. Door een kapconstructie toe te passen wordt dit materiaal ook over het dak doorgetrokken en pakt daarmee de gehele brandweerkazerne in. Het materiaal wordt losmaakbaar bevestigd waardoor alle onderdelen van de kazerne demontabel zijn.

Intern zorgen vrije overspanningen en geclusterde natte kernen voor de vrije indeelbaarheid van de brandweerkazerne. Alle andere scheidingswanden worden demontabel opgezet, zijn vrij van installatietechniek. De vloerafwerking kan eenvoudig aangepast worden aan nieuwe indelingen. Door installaties zichtbaar te laten zijn, zijn ze bereikbaar en daarmee makkelijk aanpasbaar en uitbreidbaar. Splitsing van bouwkundige onderdelen ondersteund de losmaakbaarheid en daarmee de circulaire gedachte van het project.

Het driehoekige perceel is bepalend voor de positionering en werking van de brandweerkazerne. In onze visie knippen wij de 1e- en 2e-lijns voertuigen ruimtelijk los van elkaar en komen ze samen in een uitnodigende kop van het gebouw. Hier bevinden zicht de ondersteunende ruimten. Met het opknippen van de remise ontstaan twee stallingsruimten welke in de toekomst met extra overheaddeuren een doorrijkazerne mogelijk maken. Door de 2e-lijns voertuigen niet achter de 1e-lijns voertuigen te plaatsen, beperken wij onnodig manoeuvreren en zijn beide lijnsvoertuigen direct inzetbaar bij een uitruk.

Met het opknippen ontstaat te midden van deze beide stallingsruimten een omsloten oefenterrein. Daarmee krijgt de brandweerkazerne alzijdigheid richting de omgeving en wordt geluidoverlast van het oefenterrein beperkt. Ook worden teveel hekwerken rondom het achterterrein voorkomen. Een veilige zone op het oefenterrein verbindt beide stallingsruimten met elkaar. Het ondersteunende volume richt zich op de hoek van het perceel en presenteert de kazerne zich richting de omgeving. Door de kopgevel ‘open te snijden’ en te voorzien van een luifel, krijgt de kazerne een open en toegankelijke uitstraling. De brandweer Urk draait op vrijwilligers, de wens is dan ook dat het gebouw representatief is voor de brandweer, opvallend en wervend.

De open en toegankelijke uitstraling richting de omgeving wordt verder versterkt door aan de zijde van de Urkerweg een forse erker toe te passen. Hier achter bevinden zich de leslokalen en de kantine. Zichtbaarheid op de brandweervoertuigen verder versterkt door volledig glazen overheaddeuren. Een opvallende kleur voor het exterieur maakt het gebouw herkenbaar in zijn anonieme context en tezamen met de open uitstraling, is het een representatief en wervend gebouw.